چگونه فرزند باهوش تری تربیت کنیم؟

بهترین زمان آموختن انواع دانستنیها و تحریک توانایی های اساسی کودک، دوران شش ساله اول زندگی تا قبل از رفتن به دبستان است. آموزش قبل از دبستان عبارت از این است که اطلاعاتی در اختیار فرزندتان بگذارید که مغز در حال رشد کودک، به آن نیاز دارد تا او در اولین سالهای شکل گیری مغز و فکرش بتواند به رشد ممکنه خود برسد. در این صورت است که طفل شما با استعداد تر و با نشاط تر می گردد. والدین خوب شانس رشد ادراک در آغاز مرحله طفولیت را به فرزند خود می دهند. طفل در اولین شش ساله زندگی با به کار گرفتن حواس پنجگانه خود سعی در شناسایی دنیای اطراف خود می کند.

راههایی برای تقویت رشد هوش کودک :

فرزندتان را دوست داشته باشید و تا می توانید به او محبت کنید. به او حق انتخاب و تصمیم گیری بدهید. وقتی شکست می خورد ، به جای اینکه او را سرزنش کنید، راههای غلبه بر مشکلات را به او یاد بدهید. به حرفهایش گوش کنید. به او کمک کنید تا خودش راه آموختن را یاد بگیرد. جاذبه های دنیا را به او نشان دهید. مثلا کودکخود را به پارک، موزه، باغ وحش، کوه و غیره ببرید. همیشه تشویقش کنید. نظم و انضباط را به او یاد دهید. به توانایی های او اعتماد داشته باشید تا فرزندتان تمام تلاشش را برای انجام کارها بکند. با فرزندتان حرف بزنید و زبان را به شکل درستی به او آموزش دهید. کودک را تشویق به آموختن کنید و وسایل اینکار را برایش فراهم کنید. همیشه با او سوال و جواب کنید تا عادت به فکر کردن و جستجو برای پیدا کردن جواب کند.

انتخاب اسباب بازی برای کودک :

بهترین اسباب بازی آنست که کودک را مجذوب خود کند و او دوباره و دوباره به سراغ آن برود و تحریک و لذت بیشتر و بیشتری از آن کسب کند. تناسب داشتن اسباب بازی با سن کودک بسیار مهم است. کودک خردسالبه اسباب بازیی نیاز دارد که حواس پنجگانه او را تحریک کند.

اسباب بازیهای مناسب برای کودک زیر یکسال آنهایی هستند که رنگها، حالات مختلف سطح ( نرمی یا زبری و غیره)، مواد، و شکلهای جالب و متنوع را به کودک می نمایانند. اسباب بازیهایی که صدا در می آورند و نسبت به عملی که با آنها انجام می شود واکنش نشان می دهند، مثل جغجقه، به کودک احساس تسلط و کنترل می دهند و رشد مهارتهای دستی و هماهنگی او را تسریع می کنند.

تشویق کودک به مطالعه :

باید کاری کنید تا مطالعه از نظر کودک تجربه ای موفق و لذت بخش باشد. سعی کنید هر روز یا لااقل هفته ای چند بار برای کودکتان کتاب بخوانید و خود را به این کار عادت دهید، کتابهایی انتخاب کنید که با سطح علایق کودکتان تناسب داشته و ظاهر زیبا و تصاویر جذابی داشته باشند. اولین کتابهای کودک باید کوتاه و فقط دارای چند صفحه باشند.

همچنین باید حاوی تصاویر بزرگی با جزئیات اندک باشد. کتابهایی انتخاب کنید که واژگان آنها برای کودک قابل فهم باشد. اگر در جوی آرام و راحت برای کودکتان کتاب بخوانید، او لذت بیشتری خواهد برد. کودکتان را تشویق کنید به چیزهایی که در تصاویر هستند توجه کند و اتفاقات بعدی را حدس بزند و با انجام اینکارها او را تشویق کنید. اگر کودکتان درخواست کرد، کتاب را مجددا برایش بخوانید. بهترین راه برای سنجش علاقه کودکتان به یک موضوع اینست که ببینید او چقدر راجع به آن صحبت می کند و چند بار خود به خود سراغ آن کتاب می رود. هر زمان کودک شما نشان داد برای مطالعه آمادگی دارد، کتابهای مورد علاقه او را که قابل "خواندن" هستند، هر چند کودک شما لغات آن را حفظ کرده باشد، برایش بیاورید.

چگونه مشوق استعداد سرشار در کودک خود باشیم :

وقت آزادی را برای بازی در نظر بگیرید. بیشتر مشاهده و کمتر دخالت کنید. به جای اسباب بازیهای پیچیده، اسباب بازیهای ساده ای تهیه کنید که با قوه تخیل کودکتان تکمیل گردد. کودک خود را به بازی در بیرون از منزل تشویق کنید تا با دنیای طبیعت در تماس باشد و فرصتی برای بازی با شن، خاک، آب، و هوا داشته باشد. نمونه هایی از کارهای واقعی در اختیار کودک خود بگذارید تا بتواند از آنها تقلید کند، اجازه دهید در گردگیری، شستن ظرفها، و پخت و پز به شما کمک کند، این فعالیتها جزئی از بازیهای او می شوند و به او کمک می کنند چیزهایی در مورد زندگی بیاموزند.

تقویت عزت نفس در کودکان :

به فرزندان خود احترام گذاشته و هنگام ابراز عقیده به سخنان آنها توجه کنید. در برخورد با فرزندان هرگز از لقبهای ناپسند و نسبتهای ناروا استفاده نکنید. از تحمیل عقاید خویش به فرزندان خودداری کنید.

از مقایسه فرزندان با یکدیگر و یا با دیگر همسالان جدا پرهیز کنید. در پذیرش و ابراز محبت به فرزندان هیچگاه به جنسیت آنها توجه نکنید. در اعطای مسئولیت به فرزندان به تفاوتهای فردی آنها و به حدود توانمندیهایشان توجه کنید. هنگام مواجه شدن فرزندان با شکست آنها را طرد نکنید. با ایجاد جو مشاوره و تبادل نظر در محیط منزل، اجازه ابراز شخصیت و احساس خود ارزشمندی را در کودکان و نوجوانانایجاد کنید. کودکان و نوجوانان را با الگوی رفتاری مطلوبو شخصیتهای ارزشمندی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، آشنا کنید.

محبت کردن بهترین راه تربیت فرزند :

این که یک کودک چقدر تربیت پذیر باشد، در درجه اول بستگی به این دارد که احساس کند چقدر مورد محبت قرار دارد و چقدر به عنوان یک انسان و عضو خانواده او را به حساب می آورند. راهنمایی کردن توأم با دلسوزی و مهربانی، قدم مهمی از مراقبت کودکان به حساب می آید و به آنها کمک می کند که نسبت به افراد خانواده و جامعه مهربان بوده و افرادی قابل احترام و دوست داشتنی باشند. پس بزرگترین وظیفه ما این است که کاری کنیم که فرزندمان احساس کند دوستش داریم و به او احترام می گذاریم.

حضرت علی (ع) می فرماید:

هر که در کودکی نیاموزد، در بزرگی پیشرفت نمی کند. (غررالحکم، شماره 8937)

والدین می توانند از مشاوران متخصص روانشناس کودک برای بهینه کردن روش های تربیتی کودک از طریق مشاوره حضوری و مشاوره غیر حضوری مانند مشاوره تلفنی استفاده کنند .

16|http://www.yut.ir/images/002.gif|1

16|http://www.yut.ir/images/002.gif|1

16|http://www.yut.ir/images/002.gif|1

16|http://www.yut.ir/images/002.gif|1

نقش بازي در تربيت كودكان

تعريف بازي و تربيت:

بازي: انگيزه اي دروني است كه از روان كودكتاثير مي گيرد و نيز برآن تأثير مي گذارد.

تربيت: عبارتست از پرورش مهارت هاي مختلف زندگي دركودكان و بر سه عامل: حواس، تخيل و شخصيت فرد اثر مي گذارد.

بازي يكي از مهم‌ترين عوامل در تربيت اخلاقي كودكاست. بازي مهم‌ترين و اساسي‌ترين فعاليت كودكبه شمار مي‌رود كه در عين سرگرم كردن كودك كاركردهاي مهم ديگري را داراست كه هر يك از اين كاركردها به جنبه‌اي از زندگي كودك مربوط مي‌شوند كه او را براي ورود به زندگي بزرگسالي آماده مي‌سازند. از اين لحاظ شرايط بازي ، آزادي كودك در بازي، اسباب بازي هاي مورد استفاده كودك و مدت زماني كه به بازي با كودك اختصاص داده مي‌شود اهميت شايان توجهي دارد.

فوايد بازي

ـ بازي مي تواند نقش بسيار مثبتي در رشد رواني، هيجاني و بهزيستي كودك داشته باشد. به طور مثال كنجكاوي شديد كودكمي تواند از طريق بازي ارضا شود و فرصتي مناسب به او بدهد تا هوش خود را تقويت نمايد و موجب رشد و شكوفايي شخصيت كودكگردد.

ـ بازي نقش آموزشي دارد و مي تواند به كودك كمك كند تا موفق شود كارهايي كه در شرايط عادي براي او لذت بخش نيست از طريق بازي بياموزد.

ـ بازي به كودك فرصت مي دهد كه پس از خستگي هاي بدني و رواني كه بزرگسالان او را وادار به يادگيري مي كنند، دوباره به رهايي و آرامش دروني دست يابد.

ـ بازي اراده كودك را تقويت و او را وادار مي كند كه بازي را مظفرانه به پايان برساند و در نيل به هدف خود پايداري كند.

ـ بازي هوش، فكر، عزم و استعدادهاي مختلف را در كودك پرورشمي دهد و باعث نشاط روح او خواهد شد.

ـ يكي از ويژگي هاي بازي، زنده نگاه داشتن و شاداب كردن روحيه است. چرا كه بازي عبارت است از فعاليتي شادمانه، شور و شوق بازي، خودانگيختگي، شادابي و وجدي كه غالبا از آن عايد مي شود، تأثيرات بسيار مثبت در سلامت فكري كودكان دارد.

مهم است بدانيم اين يك روند است كه بايد طي شود بطوري كه تا هفت سالگي بازي كار كودك محسوب مي شود. اگر فرزند در سنين كودكي خوب بازي نكند نمي تواند خوب تعليم ببيند.

خداوند نخستين دوره رشد انسان را با بازي همراه كرده است. در اسلام نيز دستور است كه فرزندتان را 7 سال رها كنيد تا بازي كند . اين دستور نشانگر تاثير بازي در تربيت كودك است بعد مي فرمايد در 7 سال دوم او را تعليم دهيد و ادب به او بياموزيد و بايد فرمانبردار باشد و در 7 سال سوم اينكه مي فرمايد فرزندتان را رها كنيد تا بازي كند منظور اين نيست كه اصلا به او كار نداشته باشيد و او را تربيت نكنيد بلكه منظور اينست كه خيلي از آموزشهاي تربيتي را مي‌توان در خلال بازيها به كودك نشان داد و به راحتي كودك را در مسير درست تربيت نمود زيرا كودك در اين سن حرف شنوي چنداني ندارد و نمي توان با امر و نهي او را تربيت كرد .

از خلال بازيهاي كودك نيز مي‌توان به شرايط عاطفي كودك، احساسات و افكار كودكمي‌توان پي برد بنابراين محروم كردن كودك ازاين نياز طبيعي موجب خسارت هاي روحي و روانياست كه جبران آن غيرممكن يامشكل است.

والدين مي توانند از مشاوران متخصص روانشناس كودكبراي بهينه كردن روش هاي تربيتي كودك از طريق مشاوره حضوريو مشاوره غير حضوريمانند مشاوره تلفنياستفاده كنند

16|http://www.yut.ir/images/002.gif|1

اگر فرزندتان تکالیفش را به درستی انجام نمی دهد..

هر کودکی ممکن است تفاوتهایی در راه انجام تکالیفخود داشته باشد. قبل از چند توصیه و مشاورهكه مي بايست والدين در اين مورد بدانند:

۱- عدم انجام تکلیف مدرسهرا شخصی نگیرید
وقتی کودکانتکالیفشان را انجام نمی دهند برخی والدینآن را شخصی تلقی کرده و به شدت عصبانی و ناراحتمی شوند،در حالی که اصلا چنین نیست .کودک مایل نیست این کار را بکند و برای آن دلایل مختلفیدارد نه این که از شما خوشش نمی آید یا با شما لج بازیمی کند؛
لجبازی حاصل کشمکش های زیاد و طولانی والدین در اثر شیوه تربیتی نادرستو در تعامل والدین با کودکبوجود می آید.بنابراین والدینی که معتقد به لجبازی فرزندشانهستند به سابقه ارتباط خود با فرزندتانحتی قبل از سنین مدرسهنگاه کنند.

۲- مدت زمان لازم برای انجام تکالیف توسط فرزندتانرا بشناسید

مهمترین مطلبی که والدین باید بدانندمدت زمان مفیدی است که برای انجام تکالیفلازم است. این زمان برای سنین مختلف و بسته به شرایط دانش آموزمتفاوت است. والدین هم باید شرایط سنی کودکرا در نظر داشته باشند بطوری که کودکان و دانش آموزان پایه‌های ابتداییرا مدت زمان زیادی وادار به انجام اتکالیف نکنند و هم شرایط دیگر مربوط به دانش آموز را.ایجاد کرد. از مشاوره تلفنینیز میتوان جهت بهبود روند انجام تکالیف مشاوره روانشناسیدر یافت کرد .

صاحبنظران تعلیم و تربیتمدت زمات لازم برای انجام تکالیف را برای بچه‌های کودکستانتا پایه دوم ابتدایی 10 تا 20 دقیقه در هر روز و برای پایه‌های بعدی دوره ابتدایی 30 تا 60 دقیقه پیشنهاد کرده‌اند. بنابراین والدین نباید جهت یادگیری بهتر دانش آموزو با این تصور که هر چه زمان بیشتری صرف مطالعه دانش آموزشود یادگیری او نیز بیشتر خواهد شد مدت زیادی کودک خود را وادار به درس خواندن کنند. مسلما کودک در این مدت زمان اضافی به کارهای دیگری مثل خیالبافی‌های ذهنیمشغول می‌شود.

۳-به روش انجام تکالیف توسط فرزندتان دقت کنید

اینکه روش خاصی را به آنها القا کنید یا بخواهید آنها را کمک و راهنمایی کنید به روش آنها توجه کنید. ببینید در چه مدت زمان بدون کمک شما می‌تواند تکالیفش را انجام دهد؟ چه اشکالاتی دارد؟ آیا خیالبافی در حین انجام تکالیف دارد؟ آیا مرتبا جای خود را عوض می‌کند؟ آیا در حین انجام تکالیف به کارهای دیگری هم می‌پردازد؟ یا اینکه حواس او به انجام تکالیفش است؟ پاسخ به این سوالها به شما کمک می‌کند..والیدن می توانند از مشاور روانشناس کودکآموزش بگیرند .

۴-کودک را تشویق زبانیکنید.

نمی توان کودک را وادار به انجام تکالیف مدرسه کرد اما از آن جایی که نوشتن تکالیف ضروری است والدین با آگاهی و صبر کردن می توانند این را از کودک خود بخواهند.آنها می توانند با تمجیدهای کلامی به او برای انجام این کار انگیزه کافی بدهند.
چقدر کلمات را خوب روی خط نوشتی
-حالا دیگه می تونی حروف را به اندزه مناسبش بنویسی، آفرین.
-خوشحال می شم می بینم که تکلیفتو مرتب و تمیز می نویسی.

۵- به کودک امکان انتخاب بدهید

بهتر است کودک بداند بعد از آمدن از مدرسه چه بکند . اگر مایل است اول تلویزیون ببینید و بعد به تکالیف خود بپردازد این را تعیین کنید و با هم به توافق برسید یا این که بهتر است بداند که از او انتظار داريد بعد از یک چرت کوتاه باید شروع به انجام تکالیفش کند. سعی کنید انجام اولین تکلیف مدرسه را برای یک کودک کلاس اولیبه یک خاطره خوب و جذاب و با نشاط تبدیل کنید
وقتی به بچه ها امکان انتخاب داده می شود، بهتر عمل می کنند ، چرا که احساس می کنندکنترل بیشتری بر زندگی خود دارند. بهتر است انتخاب های محدود به فرزند خود پیشنهاد کنید. او در معرض انتخاب بین انجام و عدم انجام تکلیف مدرسه نیست ولی می تواند در مورد زمان آن دست به انتخاب بزند:
اول بازی بعد تکلیف مدرسه
یا تکلیف مدرسه بعد خوردن خوراکی و تماشای تلویزیون. به تدریج کودک می فهمد هدف انجام کار است نه اين كه كاري به زور بر او تحميل شود.میتوانید با کمک روانشناس کودکنیز بهره وری هوشی کودک خود را بالا ببرید .

تنبیه درست کودکانبا چهار روش علمی :

قبل از اینکه بخواهیم در مورد راه‌های تنبیه کودکانصحبت کنیم بهتر است به این نکته مهم اشاره کنم که هدف از تنبیه کودک چیست؟
والدین باید این سوال را از خود بپرسند و به این فکر کنند که آیا اصلاح رفتار نادرست کودکهدف آنهاست یا تنبیه صرفا وسیله‌ای است که برای فرو نشاندن خشم از آن استفاده می‌کنند.
گاهی ما کودک را به خاطر اینکه کار اشتباهی کرده تنبیه می‌کنیم به عنوان مثال دوستش را کتک زده، وسیله‌ای را شکسته و کارهایی مشابه آن. اما گاهی نه به خاطر کار بدی که انجام داده بلکه چون حرف ما را گوش نمی‌دهد، عصبانی می‌شویم و سر کودک داد می‌زنیمیا او را تنبیه می‌کنیم و بدیهی است که این کار درست نیست. هدف از تنبیه باید آگاه کردن کودکاز کار زشتی که انجام داده و اصلاح رفتاراو باشد، نه چیز دیگری.

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که آیا کودک ما درکی از تنبیه دارد؟کودکان گاهی هیچ درکی از تنبیه ندارند و نمی‌دانند چرا والدین این رفتار را با آنها کرده‌اند. تنبیه زمانی می‌تواند به نتیجه مثبتی در تربیت کودکمنجر شود که با روش درست اعمال شود چون در غیر این صورت می‌تواند باعث آسیب روانی در کودکباشد. بنابراین در ابتدا باید از خود بپرسید که آیا شما حد و مرزها را برای کودک مشخص کرده‌اید و او می‌داند که چه کاری درست و انجام چه رفتاری اشتباه است؟
حالا که به این پرسش‌ها پاسخ دادیم، نیاز به چند روش درست تنبیهی برای اصلاح رفتار کودکداریم که در اینجا به 4 مورد از آنها اشاره می‌کنیم؛
1. از کلام استفاده کنید ، روبه‌روی کودک بنشینید و مستقیم در چشم‌های او نگاه کنید. داد نزنید، بلکه با صدایی جدی و محکم به او بگویید کاری را که انجام داده است، دوست نداشتید. حتما به کار زشت کودکاشاره کنید نه اینکه خود او را مورد سرزنش و توهین قرار دهید.

2. بسیار مهم است که در تنبیه کودکانبه کودک ابراز علاقه هم بکنید تا کودک بداند این رفتارنادرست باعث نشده که محبت شما به او کم شود. به عنوان مثال با حالت جدی و ناراحت به کودک خود بگویید: «با اینکه خیلی دوستت دارم ولی این کارت رو دوست ندارم، تو خیلی بچه خوبی هستیولی این کاری که کردی اصلا خوب نیست.» وقتی در حالت تنبیه این جملات را به کار می‌بریم به کودک می‌گوییم که ما مشکلی با او نداریم و همیشه در هر شرایطی دوستش داریم ولی به خاطر کار اشتباهش ناراحتیم و بهتر است کودک بداند به خاطر چه موضوعی تنیبه شده.

3. سعی کنید اینقدر رابطه عاطفی عمیق با کودکداشته باشید که لحن سرد و رسمی شما برای کودک‌تان از هر تنبیهی بدتر باشد. والدینی که با کودکان‌شان بسیار رابطه صمیمیدارند وقتی می‌خواهند کودک را متوجه رفتار اشتباه‌شان کنند لحن کلام‌شان را سرد و رسمی می‌کنند. مثلا اگر شما همیشه کودک‌تان را با عناوینی مثل پسرم، علی جان، علی آقا و... خطاب کنید وقتی خیلی رسمی می‌گویید علی، کودک متوجه می‌شود که مادر از دست او ناراحت است که از پیشوند یا پسوند استفاده نکرده.

4. از سکوت تربیتیاستفاده کنید.سکوت تربیتی باید متناسب سن کودکانتخاب شود و بیشتر از حد و زمان تحمل او نباشد. معمولا برای این کار یک جای مشخص را در نظر می‌گیرند که کودک را برای دقایقی در آنجا قرار می‌دهند و بعد از توضیح دلیل اینکه چرا آنجاست، او را مدت معینی در این مکان نگه می‌دارند. تعیین زمان را به ازای سن کودکدر نظر می‌گیریم، یک کودک 4ساله4دقیقه باید در محل مشخص شده بماند، مثلا روی صندلی بنشیند و اگر آن مکان را قبل از تمام شدن زمان در نظر گرفته شده ترک کرد، دوباره او را به سرجایش برگردانید. گاهی این عدد را با اضافه کردن عدد یک به سن کودکنیز می‌توان انتخاب کرد. مثلا برای کودک 5ساله، 5+1 یعنی 6دقیقه؛ ولی این زمان را بیشتر از این طولانی نکنيد

والدین می توانند از مشاوران متخصص روانشناس کودکبرای بهینه کردن روش های تربیتی کودکاز طریق مشاوره حضوریو مشاوره غیر حضوریمانند مشاوره تلفنیاستفاده کنند .

سلااام